Εξαρτάται από το επίπεδο και από το πόσο γρήγορα θέλεις να μάθεις. Ο χρόνος επίτευξης του στόχου δεν είναι ευθέως αντιστρόφως ανάλογος με το χρόνο μελέτης. Οι δάσκαλοι οργάνων χρησιμοποιούν την έκφραση «το κομμάτι πρέπει να ωριμάσει» εννοώντας τις εγκεφαλικές διεργασίες αντίληψης, απομνημόνευσης και κατανόησης. Όπως κάθε άλλη γνώση και δεξιότητα έτσι και η γνώση της μουσικής επισπεύδεται ή επιβραδύνεται από το περιβάλλον, τη διάθεση και τις φυσικές λειτουργίες. Συχνά συμβαίνει να παίζει κάποιος καλύτερα ένα μουσικό έργο μετά από παύση μελέτης μερικών ημερών. Σημαντικός παράγοντας στη μελέτη είναι η επανάληψη. Γενική διαπίστωση είναι ότι η μέτρια τακτική μελέτη βοηθάει περισσότερο από την πολλή αλλά άτακτη. Σημαντική επισήμανση: Η γενική ενασχόληση με τη μουσική, θεωρία, σολφέζ, ακρόαση, μορφολογία, συμμετοχή σε σύνολα, πειραματισμός, ακόμα και η γνώση ενός άλλου οργάνου επιταχύνουν την επίτευξη του στόχου εντυπωσιακά. Στην πραγματικότητα κάθε ενασχόληση με τη μουσική αποτελεί ασυνείδητη άσκηση. Η ασυνείδητη άσκηση, ιδίως στη τέχνη, είναι πιο αποτελεσματική από τη συνειδητή. Δεν είναι τυχαίο ότι στις περισσότερες γλώσσες το ρήμα που χρησιμοποιείται για να δηλώσει την εκτέλεση οργάνου είναι το ρήμα «παίζω». Παραθέτουμε ένα ενδεικτικό ανέκδοτο. Διευθυντής ενός εκ των αρχαιοτέρων Ωδείων συζητώντας ενώπιον μαθητών με καθηγητή (τρομπετίστα και θεωρητικό ο οποίος έπαιζε μεταξύ άλλων πολλές ώρες κάθε βράδυ στο θέατρο) εκθείαζε τη πολύωρη μελέτη λέγοντας ότι για να φτάσει στο επίπεδο που έφτασε μελετούσε 10 ώρες ημερησίως για χρόνια. Η απάντηση του καθηγητή: Ε! τότε εσύ δεν είσαι μουσικός, μουσικοί ήμαστε ΄μεις που μάθαμε με μιάμιση ώρα την ημέρα! Ασφαλώς εξαιρούσε τις ώρες που έπαιζε στο θέατρο, δίδασκε ή πειραματιζόταν προφανώς γιατί δεν συνειδητοποιούσε ότι επρόκειτο για άσκηση.